Bazı ortam ve tartışma konuları arasında yer alan bir soru vardır: “Coğrafya kader midir?” buna farklı yorum ve görüşler katılarak halâ insanlar birbirinize sorar. Peki, bir çocuk için “Anne Baba kader midir?” bu çok daha can alıcı soru olsa gerek. İnsanların hayatları boyunca geçtikleri evreler bulunmaktadır. Bunların bazı dönemlerine baktığımızda, doğum öncesi sahip olacağımız ebeveynlerimizin hayatı, doğum süreci, doğum sonrası olmak üzere dört ana evre bizleri bekliyor olur.

Bebeklik (0-2 yaş)

İlk çocukluk (oyun) dönemi (3-6 yaş)

İkinci çocukluk (İlkokul) dönemi ( 7-11 yaş)

Ergenlik dönemi (12-18 yaş )

Bebeklik dönemi çocukların en hızlı geliştiği bir evredir, işte bir bireyin anne baba olarak etki etmeye somut olarak başladığı nokta burasıdır. Bebekle ilgilenilmesi, uyku düzeni gibi sadece bebekle olan kısımda değil, bu dönemde anne baba olarak iletişim kurabilmek ama sadece iletişim değil sağlıklı iletişim kurabilmek çok daha doğru olacaktır. Sağlanan huzurlu ortam, ebeveynlerin kendi aile dinamikleri hepsi yüklenmeye başlanacaktır. Buradaki anne baba ilgi ve iletişimi dedik ya, o an fark etmediğimiz yoğun hayat mücadelesi, yanı sıra kaliteli yaşam için çok daha zaman harcamak, fedakar olup çocuğumuz iyi bir hayat sürsün diyerek ona ayıracağımız zamandan çalmak, bebeklik döneminde verilemeyen ilgi ve şefkat eksikliği bebeklikte geç konuşma, zayıf dil becerisi olmakla beraber ilk çocuklukta, oyun döneminde bu tepki üstüne koyarak gidecektir. Çocuğun ortamında ve oyuncaklarına gösterdiği hırçınlık ve tepkiler ile bizlere yansımaya başlayacaktır. Bazen anne baba olarak bunları anlamak, temeline bakmak yerine suçlayıcı rollere girilmeye başlanmaktadır. Bu durumda ebeveynler olarak hatalara başlamış oluruz. Bunun bizlere bir sinyal olduğunu kavrayıp annenin babayı, babanın anneyi senden dolayı diyerek sen dili ile suçlayıcı yaklaşımı da işleri oldukça zorlaştırmaktadır. Oyun, bir bireyin karakter ve geleceğinin oluşumunda ki en büyük yapı taşıdır. Kendini bulduğunu, duygularını tanımladığını ve hatta şikayet ettiği olayları davranışları ifade edebileceği mahrem alanıdır. Bu dönemde çocuğumuzu fark etmezsek ona karşı iletişim, sevgi ve güvenli bağlanma noktasında onu tatminsiz olarak okul çağına geçiş yaşanmasına neden olursak işte bu durum çocuğumuzun en zor evresi olacaktır. Kendisi gibi birçok çocuğun olduğu yerde aynı kurallar ve aynı sonuçlar beklenmekte olacak. Aynı davranışlar olmasa bile belli sürede uyum sürecine adapte olması bekleniyor olacak. Fakat ailesi ile oyun oynamayan, babasıyla kitap okuyup annesine mutfakta yardım ederek motor gelişimi tamamlanmayan çocuk akranları arasında kendini ifade edemeyecektir. Bu bağlanmada, akademik gelişimin durması ile beraber sosyal uyum ve psikolojik sağlamlığı, kendine olan öz sayfası sarsılmaya başlayacaktır. Anne ve baba olarak kurduğumuz her cümle güzelliğiyle aynı şekilde olumsuzluğuyla geri dönecektir. Gösterdiğimiz her tutum çocuğun akranına gösterdiği davranış olacaktır. Ailede rica etmenin, özür dilemenin, teşekkür etmenin sabahları ‘’Günaydın’’ diyerek iyi dilekte bulunmanın güzelliğini yaşayan çocuk okulda da aynı güzellikleri göstermekte ve okul çağını pozitif geçirmektedir. Bu denli pozitif süreç geçiren bir çocuk, ergenlikte de bir o kadar anlayış gösteren bir birey olur. Ona güven duygusunu bebeklikte sağlayan ailesine daha yakından az hasarla geçirmeyi iletişimi güçlü tutarsak hata payını düşürmeyi göstermiş olacak. Bir birey yetiştirirken lütfen şunu kendinize sorun: Ebeveyn olarak şikayet ettiğimiz bir çocukluk mu, yoksa manevi değerler çatısında sevgiyi yaşayan bunu düşünmeden gösterebilen hoşgörüyü anne babadan öğrenen empati duygusu gelişen merhametli birey mi? Unutmayın, çocuklarınızı bir gece de disipline edip sevgiyi görgü kuraklarını saygıyı öğretmezsiniz! Bu bir süreçtir ve bu sürecin rol modelleri biz ebeveynlerdir. Bir çocuk, her sabah okula gelirken çantasına sadece kitap ve defter koymaz. Anne ve babasının sevgisini, ilgisini, şefkatini, merhametini veya anne babasının bastırılmış duygusunu, ilgisizliğini, değersiz hissettirmesini, yok sayılmasını koyar.

Çocuklar sözlerinizi değil, ayak izlerinizi takip eder. Bıraktığınız izlere dikkat edin…

Emine Özçelik / Mentor