‘’Mutlu Çocuk Yetiştirmede Ebeveyn Rolü Nedir?’’

Tüm anne ve babaların ortak arzusu; sağlıklı, mutlu, başarılı ve kendi ayakları üzerinde durabilen bireyler yetiştirmektir. Peki çocuklarımız büyürken onların bu adımlarını nasıl desteklemeliyiz? Anne ve babalar hayat basamaklarında çocuklarının mutluluğunu mu yoksa başarısını mı daha ön planda tutmalı? Bu soruların yanıtlarına birlikte bakalım.

Unutmamamız gereken konulardan ilki her bireyin çocukluk döneminden geçtiğidir. İşte tam bu noktada sağlıklı bir iletişim için empati kurmak önemli olacaktır. Eşlerimizi bizler seçebiliyorken çocuklarımız bizleri seçemiyor. Dünyaya getirdiğimiz bir çocuğa sunduğumuz aile ortamı, çocuğun maddi-manevi ihtiyaçları doğrultusunda sağladığımız imkanlar, çocuğun hayatını şekillendirecek. Bunları göz önünde bulundurursak çocuklarımızın mutluluğunda en önemli etken, sağlıklı bir iletişim ve koşulsuz sevgiye sahip bir aile ortamı olacaktır.

Çocuklar gelişim gösterirken; artan merak ve ilgilerinin, beraberinde değişen tavırları getirdiği gözlemlenebilir. Bu süreçte aile ilişkilerini; dengede tutan ebeveyn tutumu çok önemlidir. Sabırlı olunmalı ve iletişimde mutlaka göz teması kurulmalıdır. Mutlu çocuk; akıllı, sakin, çalışkan çocuk anlamına gelmez. Elbette tanıması gereken sınırları, kuralları ve bir o kadarda özgüven gelişimine imkan verecek bir ortamı olmalıdır. Kendini ifade edebilen, özgüvenli bireyler yetiştirmenin en önemli adımlarından biri; çocuğun görevlerini üstlenen ebeveyn olmaktan çıkıp, sorumluluklarını çocuğun içsel olarak benimsemesi ve sahip çıkmasına imkan veren ebeveynler olmaktır.

Anne – Baba arasındaki sevgi ve iletişimin çocuk üzerindeki etkisi

Mutlu bir çocuk yetiştirmek için en başta anne ve babanın mutlu olması gerekiyor. Yapılan araştırmalarda; agresif tutumlar sergileyen ailelerde büyüyen çocukların da aynı davranışları sergilediği gözlemleniyor. O halde stresli ve mutsuz ebeveynler ile aynı şekilde stresli ve mutsuz bir evde yetişen bir çocuk ile; mutlu ve güvenli bir aile ortamında, onay görerek büyüyen çocuk elbette aynı olmayacaktır. Sosyalleşme sürecinde bu fark daha belirginleşecek ve iletişim kurmada problem yaşayan bireyler gözlemlenecektir. Öyleyse sosyalleşmenin de temelleri sevgi bağı ve sağlıklı bir iletişime sahip olan anne-baba rol modeli ile başlayacaktır.

Neden çocuğun görev ve sorumluluklarını ebeveynler üstlenmemeli?

Elbette anne babalar çocuklarının süper kahramanlarıdır. Okul çantalarını hazırlayıp, ödevlerini sık sık hatırlatıp, ‘Aman üşümesin, aç kalmasın, düşmesin … ‘’diye sürekli endişe duyup, yemek yedirmek için kırk takla atabilirler. Karşılaşılan problemleri kolayca çözüp çocuğu rahatlatabilirler ancak bir süre sonra çocuğun yerine düşünüp, onun sorumluluklarını yerine getiren ebeveynler ortaya çıkacaktır. Maalesef ki ilerleyen dönemlerde de sorumluluklarını yerine getirmeyen çocuklardan bahsediyor ve hatta şikayet ediyor olacaklardır. Peki en başa dönersek aslında çocuğa iyilik yaptığımızı zannederken aslında problem çözme yeteneklerini ellerinden aldığımızı ve konfor alanından çıkmalarını engellediğimizi göreceğiz. Çocuklarda kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme, kendilerine güvenlerini arttıracağı gibi becerilerini kullanarak geliştirmelerine de yardımcı olacaktır. Öyleyse ebeveyn olarak bu alanı çocuğa tanımalı, kendine güvenen ve problemlerini çözebilen bir birey olabilmesi için ortam hazırlamalıyız.

Mutlu çocuk mu başarılı olur yoksa başarılı çocuk mu mutlu olur?

Bir çocuk için üzerine düşen bir işte çabalamak, mükemmel olmasından çok daha önemli olacaktır. Yapılan araştırmalarda mükemmeliyetçi ebeveyn tutumlarıyla karşı karşıya kalan çocukların stres ve kaygı bozukluğu yaşadığı gözlemlenmiştir. Oysaki hayatta öncelikle kazanacakları başarı mutlu çocuklar olmaları olacaktır. Öyleyse ebeveyn olarak çocuklarımızın kendilerini tanımaları, yeteneklerini ve ilgi alanlarını keşfetmeleri için onlara imkan vermeliyiz.

• Hata yaptığında gülümseyin ve telafi etmesine yardımcı olun
• Her istediklerini yaparak doyumsuz olmalarına izin vermeyin, küçük şeylerden mutlu olmayı öğretin
• Onları bir kalıba sokmaya çalışmayın, yeteneklerini keşfetmelerine yardımcı olun
• Eleştirmek ve azarlamak yerine rol model olun
• Koşulsuz sevdiğinizi ve yanında olduğunuzu hissettirin
• Beden ve zihin gibi ruhlarını da besleyin

Çocuk ile iletişim ve paylaşımlarımızı nasıl geliştirebiliriz?

Günümüz dünyasında teknolojinin çekiciliğine kapılmamak oldukça zor, hele ki bu çağın içine doğmuş çocuklar için… Elbette teknolojiyle tanışacak ve uyum sağlayacaklar ancak tablet ve televizyon kadar ilgilerini çeken ve mutlu olabilecekleri başka neler var bir bakalım:

• Birlikte yemek yapılabilirsiniz.
• Akşam yemeklerinde güzel sohbet ortamı kurulabilirsiniz.
• Birlikte oyun kurarak eğlenceli aile aktiviteleri yapılabilirsiniz
• Kitap okuma saatleri yapabilir ve böylece çocuklarımıza iyi bir rol model de olabilirsiniz.
• Sinema, tiyatro ve piknik gibi hafta sonu etkinlikleri yapılabilirsiniz
• Sınav zamanlarında kalem kutusuna veya çantasına minik notlar yazabilir ve yanında olduğunuzu hissettirebilirsiniz.
• Birlikte bir çiçek dikebilir, toprakla oynamasını ve toprağı sevmesini sağlayabilirsiniz
• Dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda çocuklarımız ile birlikte hareket edebilir, beden ve ruh sağlığına özen gösterebilirsiniz
• Sevdiği ve yeteneklerini geliştirebileceği bir spor dalında destekleyebilir ve çalışmalarını takip edip yüreklendirebilirsiniz.

Elbette bu maddelere daha birçoğunu ekleyebiliriz. Çocuklarımızın mutlu yetişmeleri, saygılı, sevgi dolu ve biricik bireyler olmaları için doğru tutum ve davranışlar içinde, sağlıklı iletişim kurarak en büyük desteği sağlayabiliriz. Unutmamalıyız ki çocuklarımız anne babalarının göz bebeği ve geleceğimizin nadide çiçekleridir …

DİDEM DEMİRBAĞ